Waarom zijn hoogsensitieve mensen zo vaak werkzaam in ondersteunende beroepen als office-ondersteuners, het onderwijs en de zorg? Maakt werken in loondienst of als zelfstandige voor hen een verschil? En waarom is virtual assistant zo’n logische carrièremove voor HSP’s? We vinden die relatie tussen hoogsensitief zijn en beroepskeuze erg interessant. Want hoe beter je weet wie je bent, wat je wilt en onder welke omstandigheden jij het lekkerst werkt, hoe gelukkiger en succesvoller jij bent in je werk. Tijd om daar eens wat dieper in te duiken!
Ik pas mijn werkzaamheden aan aan de persoon die ik ben
Ter gelegenheid van de week van HSP hebben we daarom onderzoek gedaan onder honderden management supporters en virtual assistants. We vroegen hen naar het stellen en bewaken van grenzen, het probleem van perfectionisme (of is het juist een voordeel?) en onderzochten of het aantal HSP’s onder managementondersteuners en VA’s nu echt hoger ligt dan gemiddeld. Daar kwamen niet alleen interessante cijfers uit, maar ook inspiratie voor iedereen die hoogsensitiviteit op dit moment meer als belemmering ervaart dan als kracht. Zoals één van de deelnemers aan het onderzoek aangaf: “Ik pas mijn werkzaamheden en de omstandigheden nu aan aan de persoon die ik ben en aan mijn kwaliteiten, in plaats van mijzelf in een bepaalde baan/rol te wringen”.
Wat is hoogsensitiviteit?
Voor alle duidelijkheid, hoogsensitiviteit (of hooggevoeligheid) is geen aandoening of stoornis. Het is een eigenschap waarmee je geboren wordt. Je hebt dus ook geen HSP, maar bent het. Ongeveer 20% van de bevolking is hoogsensitief. De term Highly Sensitive Person werd in 1996 voor het eerst geïntroduceerd door de Amerikaanse psychologe dr. Elaine N. Aron. Zij omschreef het als volgt: ‘Hoogsensitieve personen zijn mensen die zijn geboren met de neiging veel dingen op te merken in hun omgeving en diep te reflecteren alvorens te handelen, in vergelijking met degenen die minder opmerken en snel en impulsief handelen.’
Over het algemeen kun je stellen dat je als HSP meer dan gemiddeld gevoelig bent voor prikkels (emoties, pijn, geluiden, geuren, details en informatie bijvoorbeeld). Om erachter te komen of je zelf hoogsensitief bent, kun je deze test doen. We houden niet van labeltjes en daar is deze test (en dit artikel) dan ook absoluut niet voor bedoeld. Maar we willen je wel laten zien hoe je bepaalde kenmerken van HSP, die je voor je gevoel misschien soms tegenwerken, op een andere manier kunt inzetten. Zodat ze juist jouw kracht worden als ondernemer.
HSP op het werk
Volgens dr. Aron zijn hoogsensitieve mensen gebaat bij rust nemen, vaker alleen zijn of de natuur opzoeken en overprikkeling (zoals drukke, competitieve omgevingen) beperken. Die kantoortuin waar je je niet goed kunt afsluiten voor collega’s of een enorm prestatiegerichte werkgever zijn voor een HSP geen fijne werkomgeving. Het kost jou als HSP waarschijnlijk veel energie om in zo’n omgeving je werk te doen en je zult je vaak onbegrepen en niet gewaardeerd voelen.
Even wat feiten en fabels:
– Een HSP is overgevoelig: Fabel. Hooggevoelig zijn betekent niet automatisch dat je overgevoelig bent. Al krijg je van je omgeving misschien wel eens te horen dat je overgevoelig bent, het is iets heel anders. Overgevoeligheid heeft te maken met hoe je omgaat met emoties, het is iets dat je kunt leren en veranderen. Hoogsensitiviteit is er gewoon.
– Hooggevoeligheid is erfelijk: Feit. Als je zelf hooggevoelig bent, of je partner, is de kans groot dat je kinderen dat ook zijn.
– Als HSP snap jij precies wat een ander denkt of nodig heeft: Fabel. Ja, je kunt stemmingen en sfeer goed aanvoelen, je goed inleven in anderen en hebt een goede intuïtie. Maar precies weten wat een ander denkt? Nee, dat niet.
– HSP is zelf verzonnen: HSP wordt wel eens een hype genoemd omdat er zoveel aandacht voor is en er lange tijd geen wetenschappelijk onderbouwd bewijs was. Maar er wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan en inmiddels kan Sensory Processing Sensitivity (SPS), de wetenschappelijke term voor HSP, worden beoordeeld met een gevalideerde schaal.
Opvallende resultaten uit onderzoek management supporters
Om erachter te komen of onze vermoedens klopten over de hoeveelheid HSP’s onder office professionals hebben we een onderzoek laten uitvoeren onder 685 management supporters (directiesecretaresses, management assistants, personal assistants en office managers). Zoals we al meldden, is gemiddeld 20% van de bevolking HSP. 36% van het totaal aantal deelnemers aan ons onderzoek gaf aan hoogsensitief te zijn. Dat is dus bijna twee keer zoveel als gemiddeld! Wat ons ook opviel is dat het bewaken van grenzen een uitdaging blijft voor managementondersteuners. In een ondersteunende functie wil je natuurlijk graag anderen helpen, maar het is niet de bedoeling dat het ten koste gaat van jezelf. Want dan ligt een burnout op de loer, wat ook weer blijkt uit het onderzoek. De precieze cijfers vind je hieronder. Oh en nog een bijzondere ontdekking: perfectionisme vinden we eigenlijk helemaal niet zo’n groot probleem!
Grenzen stellen
Een kenmerk van HSP’s is dat ze het bewaken van hun grenzen vaak lastig vinden. Maar ook de niet-HSP’s uit ons onderzoek hebben daar moeite mee. 73% van de ondervraagden geeft namelijk aan wel eens over eigen grenzen te gaan. Deze zorgers nemen te veel hooi op de vork, werken langer door, kunnen geen nee zeggen, willen iets ‘nog even afmaken’ of perfect doen. Ze weten het van zichzelf (“het is de aard van het beestje”), maar zeggen regelmatig ja tegen iets dat ze eigenlijk niet willen: “Toch ja zeggen, terwijl je eigenlijk zou moeten weigeren omdat iemand veel te laat jouw hulp inschakelt.
Is perfectionisme een probleem of een voordeel?
66% van de ondervraagden ziet zichzelf als perfectionist. Een goed zelfbeeld, want gevraagd of anderen hen ook als perfectionist zien, geeft 64% aan dat dit het geval is. Maar is perfectionisme nou een probleem of een voordeel? Opvallend genoeg vindt maar 20% van de perfectionisten uit het onderzoek het een probleem of valkuil. Zo vinden ze het lastig om te gaan met de hoge verwachtingen van zichzelf (“Ik irriteer me aan mijn eigen fouten”) of anderen (“Ik vind dat anderen dezelfde norm van perfectie moeten hebben”) en geven niet graag werk uit handen (“Soms zou het fijn zijn om werkzaamheden aan anderen over te kunnen laten”).
“Dit ben ik niet, hier wil ik uit.”
De bore-out & burnout
Hoe zit het met burnouts en bore-outs onder de managementondersteuners? Slechts 53% van de respondenten geeft aan nog nooit eerder een burnout te hebben gehad. 42% heeft wel een burnout gehad, heeft daar tegenaan gezeten of zit er nu middenin: “Ik heb aan de rem getrokken omdat ik merkte dat ik in een spiraal zat en wist dit ben ik niet. Hier wil ik uit. Ik ben diep gezonken en er samen met een coach weer uitgeklommen”. In ‘Van Burnout naar Fired up’ spreekt een aantal VA-schoolers openhartig over hun ervaringen met een burnout.
Tacotruck of paardenfarm
Wat zouden de deelnemers doen als geld geen rol speelt? Slechts 10% van de respondenten zou helemaal stoppen met werken. 16 % zou gewoon doorgaan zoals het nu gaat, 26% zou ‘gaan doen wat ik leuk vindt’ en 18% kiest voor de wereld rondreizen. Maar wat ons vooral opviel was dat 17% van de respondenten meer vrijwilligerswerk wil gaan doen (weer dat helpen hè?). “Stoppen met betaald werken en vrijwilligerswerk gaan doen voor mensen die het minder hebben in deze maatschappij” is een antwoord dat regelmatig terugkomt.
HSP als VA
Na een oproep op onze social media kanalen hebben VA’s uit ons netwerk die van zichzelf weten (78%) of denken (22%) dat ze HSP zijn, een vragenlijst ingevuld. Van de deelnemers aan ons onderzoek werd 29% door een therapeut, coach of andere professional erop gewezen op dat ze hoogsensitief zouden kunnen zijn. Anderen kregen een tip van een bekende (17%), gingen zelf op onderzoek uit (17%) of kwamen er bij toeval achter dat ze hoogsensitief zijn “door verhalen erover te lezen die ik ‘toevallig’ tegenkwam”. 25% van de deelnemers ontdekten dat ze zelf HSP zijn via hun kinderen. “Ik ging er boeken over lezen omdat mijn dochter deze ‘stempel’ kreeg. Ik herkende mezelf er ook in. Een echte eye-opener”.
De voordelen en nadelen van hoogsensitief zijn
Wat zijn volgens de deelnemende virtual assistants de voordelen van hoogsensitief zijn? “Ik kan me goed inleven in anderen en heb een sterke intuïtie.” “Dat je mensen kunt helpen omdat je aanvoelt dat er iets is. Goed zijn in het oplossen van dingen, omdat je snel verbanden legt en ziet waar het probleem ligt”. Maar er zijn ook nadelen, die kunnen zorgen voor stress en spanning. “Ik voel alles aan en heb daar last van omdat ik spanningen overneem en dingen die spelen niet altijd kan oplossen.” Rekening houden met drukte, prikkels en vermoeidheid is een terugkerend probleem: “Ik heb er vaak moeite mee om op tijd mijn rust te nemen om dingen te verwerken, ga dan ook regelmatig over mijn grenzen heen helaas”.
Altijd ‘aan’ staan voor je werkgever
De ervaringen in loondienst zijn wisselend. Sommigen hebben baat bij hun hoogsensitiviteit: “Ik ben een hele goede sparringpartner, sta hierdoor al snel naast de eigenaren en kan hierdoor overzicht maken voor het bedrijf. Aan de personeel-kant heb ik snel gezien welke medewerkers goed zitten en wie er niet gelukkig zijn. Door deze voelsprieten heb ik mooie functies mogen uitoefenen”. Anderen ervaren het meer als een last: “Ik was me er toen niet van bewust en heb veel conflicten gehad met personen omdat ik me niet begrepen en gezien voelde.” Werken in een kantoortuin is heftig voor hooggevoelige medewerkers: “Al die geluiden, geuren, emoties…. totaal kapot aan het einde van een dag”, maar ook het gebrek aan eigen invloed zit in de weg. “Actie en rust wordt door anderen bepaald en dat matchte totaal niet bij mijn behoeften” en moeite met het bewaken van grenzen “Iedereen heeft je ‘nodig’ en ik wil altijd helpen, dit geeft het gevoel dat ik zeven dagen ‘aan’ sta voor het bedrijf”.
Intunen op de behoeftes van klanten, aanvoelen wat er nodig is
Hoe is het om hoogsensitief te zijn als virtual assistant? Natuurlijk hebben we de deelnemende VA’s ook gevraagd hoe zij het werken als zelfstandig ondernemer ervaren. Grenzen aangeven en nee zeggen blijft een uitdaging. “HSP’s zijn over het algemeen gevers en juist omdat ik overal mogelijkheden zie, is nee zeggen nog wel eens lastig.” Ook de hang naar perfectionisme komt regelmatig terug in de antwoorden: “Alles te goed willen doen wat soms remt in stappen zetten binnen mijn bedrijf” en “ik moet nog een balans vinden in iets goed (genoeg) doen of perfect willen doen”. Daarnaast is het omgaan met feedback en onzekerheid een dingetje: “Ik ben snel van slag, als het netwerken niet lukt bijvoorbeeld.
Zelfde werk, totaal andere impact
De meeste deelnemers geven aan dat er in hun werk als virtual assistant meer ruimte is voor hun HSP kenmerken dan tijdens hun werk in loondienst. Door beter te luisteren naar je gevoel, zelf je tijd in te delen en prikkels te ‘managen’ bijvoorbeeld. “Ik voel nu beter aan welke dingen goed voor mij werken en kan bewust kiezen voor een rustige omgeving of op welke dagen en tijden ik werk. Ook kan ik kiezen met wie ik werk en dit beter afstemmen op mijn eigen persoonlijkheid.” Minder prikkels van anderen door het online werken en een betere balans worden ook veel genoemd. Daarnaast wordt minder druk van de omgeving ervaren “Ik pas mijn werkzaamheden en de omstandigheden nu aan aan de persoon die ik ben en aan mijn kwaliteiten, in plaats van mijzelf in een bepaalde baan/rol te wringen” “Ik kan zelf rustmomenten inplannen aan de hand van hoe ik mij voel. Het voelt veel meer als zelf de regie hebben over mijn energiehuishouding. Werk moet gedaan worden maar ik bepaal wanneer en hoe. Het kan zelfs al uitmaken of ik mijn werk strak in pak doe achter mijn bureau of in comfortabele kleren op de bank. Zelfde werk, totaal andere impact.”
Voel je ook dat je baat zou hebben bij meer informatie over het onderwerp HSP? Lees er dan over. Nieuwe informatie gaat je zoveel inzichten geven en neemt misschien angst en twijfel weg. We hebben een aantal boekentips voor je op een rijtje gezet:
Mag ik even mijn aandacht – Inger Strietman
Eerste hulp bij hoogsensitiviteit – Elke van Hoof
De hooggevoelige ondernemer – Bas van Vugt
Prikkels bijten niet – Saskia Klaaysen Marjolein Olsthoorn
Het hoogsensitieve brein – Esther Bergsma
Note: de links naar bovenstaande boeken zijn affiliate links.
Lees hier de volledige uitslag van het HSP onderzoek.
Heb je het gevoel dat je dringend behoefte hebt aan meer balans en regie in je leven? Heb je zin in iets anders en ben je nieuwsgierig welke andere opties je nog hebt qua carriere? Dan is het nu tijd voor jou! Zet een kleine stap en ontdek of het werken als virtual assistant iets voor je is. We hebben een leuke ontdekkingsroute voor je uitgestippeld in de ‘VA iets voor mij? oriëntatieweek’. Doe je mee?
